Nhà xuất bản Đài Loan bị kết án ở Trung Quốc: Tác động đáng sợ đến tự do ngôn luận

Vụ án của Li Yanhe, bút danh Phú Sát, làm nổi bật rủi ro đối với các cặp vợ chồng Đài Loan-Trung Quốc

Đài Bắc, ngày 26 tháng 3 - Bức tranh chính trị của Đài Loan và mối quan hệ phức tạp với Trung Quốc tiếp tục chứng kiến một vụ việc mới gây căng thẳng. Theo thông báo từ Văn phòng các vấn đề Đài Loan của Bắc Kinh (TAO), Lý Diên Hạ (李延賀), người sáng lập Nhà xuất bản Gūsa có trụ sở tại Đài Loan, đã bị chính quyền Trung Quốc kết án ba năm tù vì tội kích động ly khai.

Tại một cuộc họp báo, người phát ngôn của TAO, Trần Bân Hoa (陳斌華), tuyên bố rằng Lý, được biết đến nhiều hơn với bút danh Phú Sát (富察), đã bị Tòa án nhân dân trung cấp số 1 Thượng Hải tuyên có tội. Bản án cũng bao gồm tước quyền chính trị trong một năm và tịch thu 50.000 CNY (6.889 USD) tài sản cá nhân của Lý. Trần cho biết thêm rằng Lý đã không kháng cáo phán quyết, khiến nó có hiệu lực thi hành.

Người phát ngôn đề cập rằng gia đình Lý đã được thông báo về tình hình nhưng không cung cấp chi tiết về sức khỏe hoặc địa điểm hiện tại của bị cáo. Vụ việc này càng làm nổi bật sự phức tạp và rủi ro tiềm ẩn liên quan đến quan hệ hai bờ eo biển.

Lý, một công dân Trung Quốc có quyền cư trú tại Đài Loan, đã bị bắt hai năm trước trong khi đến thăm gia đình ở Trung Quốc để giải quyết các vấn đề liên quan đến cư trú. Các chi tiết về hành động dẫn đến việc anh bị buộc tội và kết án vẫn chưa được tiết lộ.

Sinh năm 1971 tại tỉnh Liêu Ninh, Trung Quốc, Lý kết hôn với một phụ nữ Đài Loan và có quyền cư trú tại Đài Loan từ năm 2013. Điều này càng làm tăng thêm sự phức tạp cho tình hình.

Năm 2009, Lý thành lập Gūsa, một nhà xuất bản thuộc Tập đoàn xuất bản Book Republic, tại Đài Bắc. Nhà xuất bản này được biết đến với việc xuất bản các cuốn sách thường chỉ trích Đảng Cộng sản Trung Quốc, đề cập đến các chủ đề thường được đảng coi là nhạy cảm. Lịch sử xuất bản này cung cấp bối cảnh quan trọng cho vụ việc.

Việc Lý bị giam giữ vào năm 2023 đã gây ra sự quan tâm đáng kể trong lĩnh vực văn hóa và xuất bản. Hơn 350 học giả, tác giả và nhân vật văn hóa đã ra tuyên bố chung kêu gọi trả tự do ngay lập tức cho anh, bày tỏ lo ngại về tác động tiềm tàng đến các lĩnh vực này.

Vụ việc cũng đặt ra câu hỏi về những thách thức mà vợ/chồng người Trung Quốc của công dân Đài Loan phải đối mặt khi cố gắng xin giấy phép cư trú dài hạn tại Đài Loan. Lý được cho là đã trở lại Trung Quốc để hủy đăng ký hộ khẩu vào thời điểm bị bắt.

Theo Luật Quản lý quan hệ giữa người dân khu vực Đài Loan và khu vực Trung Quốc đại lục, vợ/chồng người Trung Quốc phải cung cấp bằng chứng đã hủy bỏ đăng ký hộ khẩu Trung Quốc khi nộp đơn xin giấy phép cư trú dài hạn tại Đài Loan, hoặc trong vòng ba tháng sau khi có được tình trạng đó. Việc không làm như vậy có thể dẫn đến việc thu hồi giấy phép cư trú dài hạn của họ.

Gūsa, trong một tuyên bố, đã bày tỏ sự buồn bã về việc Lý bị giam giữ, nói rằng nhân viên sẽ chờ đợi sự trở lại của tổng biên tập của họ. Trong khi đó, một nhóm không chính thức theo dõi vụ việc, do nhà báo kỳ cựu Lý Chí Đức (李志德) dẫn đầu, đã lên án mạnh mẽ hành động của chính quyền Trung Quốc và kêu gọi Bắc Kinh thả Lý để anh có thể đoàn tụ với gia đình ở Đài Loan.